II. Ortaçağ Sanatının Özellikleri
III. Ortaçağ Sanatının Mühim Dönemleri
IV. Ortaçağ Sanatının Mühim Sanatçıları
V. Avrupa’da Ortaçağ Sanatı
VI. Orta Şark’da Ortaçağ Sanatı
VII. Afrika’da Ortaçağ Sanatı
VIII. Asya’da Ortaçağ Sanatı
IX. ABD’da Ortaçağ Sanatı
Genel Sorular
| Ortaçağ Sanatı | Ortaçağ Edebiyatı |
|---|---|
| – Aydınlatılmış el yazmaları | – Destansı şiirler |
| – Vitray pencereler | – Lirik şiirler |
| – Gotik mimari | – Oyunlar |
| – Heykel | – Romantikler |
II. Ortaçağ Sanatının Özellikleri
Ortaçağ sanatı, bin yılı aşkın bir süreyi kapsayan ve fazlaca muhtelif yoldam ve teknikleri kapsayan muhtelif bir emek verme grubudur. Sadece, bir çok ortaçağ sanatında bulunabilen birtakım ortak özellikler vardır, bunlar içinde şunlar bulunur:
Dini mevzu. Ortaçağ sanatının bir çok dini amaçlar için yaratılmıştır ve çoğunlukla dini hikayeleri, figürleri ve sembolleri tasvir eder.
İkonografi. Ortaçağ sanatçıları, seyircilerine dini mesajlar iletmek için varlıklı ve kompleks bir ikonografi sistemi kullandılar.
Sembolizm. Ortaçağ sanatı, hem mevzuda bununla beraber eserin üslubunda görülebilen sembolizmle doludur.
Yoldam çeşitliliği. Ortaçağ sanatının tek bir stili yoktur, değişik yerler ve kültürler kendi benzersiz sanat içerikli geleneklerini geliştirmiştir.
El işçiliği. Ortaçağ sanatı hemen hemen daima elle yaratılmıştır ve yüksek düzeydeki işçilik, sonlanmış olan üründe açıkça görülmektedir.
Bunlar ortaçağ sanatında bulunabilecek özelliklerden bir tek birkaçıdır. Bu geniş ve muhtelif eserlerin bütün yelpazesi bugün hala araştırılmakta ve takdir edilmektedir.
III. Ortaçağ Sanatının Mühim Dönemleri
Ortaçağ sanatının başlıca dönemleri şunlardır:
- Erken Ortaçağ Sanatı (500-1000)
- Yüksek Ortaçağ Sanatı (1000-1300)
- Geç Ortaçağ Sanatı (1300-1500)
Her çağın kendine has seçimi ve teknikleri vardır.
IV. Ortaçağ Sanatının Mühim Sanatçıları
Aşağıda ortaçağ sürecinin en mühim sanatçılarından bazılarının ve mühim eserlerinin bir sıralaması yer verilmiştir:
Giotto di Bondone (c. 1267-1337)
* Arena Şapeli, Padua
* Scrovegni Şapeli, Padua
Duccio di Buoninsegna (c. 1255-1319)
* Majesteleri, Siena Katedrali
Simone Martini (c. 1284-1344)
* Müjde, Uffizi Galerisi, Floransa
* Tapınaktaki Sunum, Pinacoteca Nazionale, Siena
Giovannino Pisano (c. 1250-1320)
* Minber, Pisa Katedrali
Arnolfo di Cambio (c. 1240-1310)
* Aziz Petrus’un Sandığı, Aziz Petrus Bazilikası, Roma
Andrea Pisano (c. 1270-1348)
* Vaftizhane Kapıları, Floransa Katedrali
Giovanni Pisano (c. 1280-1348)
* Minber, Siena Katedrali
Niccolò Pisano (c. 1220-1278)
* Minber, Pisa Katedrali
Taddeo Gaddi (c. 1300-1366)
* Baroncelli Şapeli, Santa Croce, Floransa
Filippo Lippi (ortalama 1406-1469)
* Madonna ve Meleklerle Çocuk, Uffizi Galerisi, Floransa
Masaccio (1401-1428)
* Brancacci Şapeli, Santa Maria del Carmine, Floransa
Domenico Ghirlandaio (1449-1494)
* Sassetti Şapeli, Santa Trinità, Floransa
Sandro Botticelli (1445-1510)
* Venüs’ün Doğuşu, Uffizi Galerisi, Floransa
Leonardo da Vinci (1452-1519)
* Mona Lisa, Louvre, Paris
* Son Akşam Yemeği, Santa Maria delle Grazie, Milano
Michelangelo (1475-1564)
* Pietà, Aziz Petrus Bazilikası, Roma
* Davut, Galleria dell’Accademia, Floransa
Raffaello (1483-1520)
* Sistine Madonna, Eski Ustalar Fotoğraf Galerisi, Dresden
* Başkalaşım, Vatikan Müzeleri, Roma
Titian (1488-1576)
* Meryem Ana’nın Göğe Kabulü, Santa Maria Gloriosa dei Frari, Venedik
* Europa’nın Tecavüzü, Prado Müzesi, Madrid
Giorgione (c. 1477-1510)
* Fırtına, Gallerie dell’Accademia, Venedik
Caravaggio (1571-1610)
* Emmaus’ta Akşam Yemeği, Milli Galeri, Londra
* İsa’nın Gömülmesi, Vatikan Müzeleri, Roma
Rembrandt (1606-1669)
* Gece Devriyesi, Rijksmuseum, Amsterdam
* Dr. Tulp’un Anatomi Dersi, Mauritshuis, Lahey
Jan Vermeer (1632-1675)
* İnci Küpeli Kız, Mauritshuis, Lahey
* Sütçü Kız, Rijksmuseum, Amsterdam
Diego Velázquez (1599-1660)
* Las Meninas, Prado Müzesi, Madrid
* Breda’nın Teslim Oluşu, Prado Müzesi, Madrid
Francisco de Goya (1746-1828)
* 3 Mayıs 1808, Museo del Prado, Madrid
* Velazquez Majaları, Prado Müzesi, Madrid
V. Avrupa’da Ortaçağ Sanatı
Avrupa’daki Orta Yüzyıl sanatı, fazlaca muhtelif yoldam ve teknikleri kapsayan muhtelif ve geniş kapsamlı bir alandır. Avrupa’daki Orta Yüzyıl sanatının en meşhur örneklerinden bazıları Orta Yüzyıl’ın aydınlatılmış el yazmaları, Yüksek Orta Yüzyıl’ın Gotik mimarisi ve Geç Orta Yüzyıl’ın Rönesans sanatıdır.
Avrupa’da Orta Yüzyıl süreci çoğu zaman MS 5. yüzyılda Roma İmparatorluğu’nun çöküşüyle başladığı ve MS 15. yüzyılda Rönesans’la sona erdiği kabul edilir. Bu zamanda Avrupa fazlaca muhtelif kültürlere ve dinlere ev sahipliği yapmıştır ve bu çeşitlilik çağın sanatına yansımıştır.
Avrupa’daki ortaçağ sanatının birtakım temel özellikleri içinde dini doğası, sembolizm kullanması ve anlatıya odaklanması yer alır. Ortaçağ sanatı çoğu zaman İncil’den ya da öteki dini metinlerden hikayeler bahsetmek için kullanılırdı ve dini mesajları iletmek için çoğunlukla semboller kullanırdı.
Avrupa’nın değişik yerleri kendi bariz ortaçağ sanatı stillerini geliştirdiler. Örnek olarak Şimal Avrupa’da, Karolenj İmparatorluğu’nun sanatı altın varak kullanması ve simetriye vurgu yapmasıyla karakterize edildi. Cenup Avrupa’da, Bizans İmparatorluğu’nun sanatı mozaik kullanması ve dini temalara odaklanmasıyla karakterize edildi.
Orta Yüzyıl, Avrupa’da büyük bir değişiklik ve çalkantı dönemiydi ve bu, çağın sanatına yansımıştır. Orta Yüzyıl sanatı varlıklı ve kompleks bir alandır ve yüzyıllar ilkin yaşamış insanların yaşamlarına ve inançlarına dair bir bakış sunar.
VI. Orta Şark’da Ortaçağ Sanatı
Orta Şark, Türkiye, Suriye, Lübnan, İsrail, Ürdün, Irak, İran, Suudi Arabistan, Yemen, Umman, Kuveyt, Katar, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri ülkelerini kapsayan bir bölgedir. Varlıklı bir tarihe ve kültüre haiz bir bölgedir ve sanatı bu çeşitliliği yansıtır.
Orta Şark’daki Ortaçağ sanatı, geometrik desenler, kaligrafi ve figüratif imgelerin kullanımıyla karakterize edilir. Geometrik desenler çoğu zaman camileri ve öteki dini yapıları süslemek için kullanılırken, kaligrafi dini metinler ve şiirler yazmak için kullanılır. Figüratif imgeler çoğu zaman dini figürleri ya da Kuran’daki sahneleri tasvir etmek için kullanılır.
Orta Şark’daki en meşhur ortaçağ sanatı örneklerinden bazıları içinde Kudüs’teki Kubbet-üs-Sahra, Şam’daki Yüce Cami ve İspanya’nın Granada kentindeki Elhamra yer alır. Bu binaların tüm bunlar İslam mimarisinin şaheserleridir ve kompleks tasarımları ve güzel süslemeleri onları inşa eden ortaçağ Müslüman zanaatkarlarının becerisinin ve sanatının kanıtıdır.
Orta Şark’daki ortaçağ sanatı büyüleyici ve kompleks bir mevzudur ve bölgenin zamanı ve kültürü hakkındaki varlıklı bir informasyon deposudur. Ortaçağ sanatı tartışmalarında çoğunlukla göz ardı edilen bir bölgedir, sadece dünyanın en güzel ve etkisinde bırakan sanat eserlerinden kimilerini üretmiş bir bölgedir.
VII. Afrika’da Ortaçağ Sanatı
Afrika’daki ortaçağ sanatının zamanı, fazlaca muhtelif kültürleri ve sanat içerikli gelenekleri kapsayan geniş ve kompleks bir tarihtir. Afrika sanatının en eski örneklerinden bazıları Neolitik döneme kadar uzanır ve kaya resimleri ve heykelleri ihtiva eder. Ortaçağ döneminde Afrika sanatı, Sahel, Sudan ve Afrika Boynuzu dahil olmak suretiyle birçok değişik bölgede gelişti.
Ortaçağ Afrika sanatının en meşhur örneklerinden bazıları Nijerya’daki Nok pişmiş toprakları, Nijerya’daki Ife bronzları, Nijerya’daki Benin bronzları ve Cezayir’deki Tassili n’Ajjer kaya sanatıdır. Bu sanat eserleri varlıklı sembolizmleri ve ahşap, taş ve metal şeklinde naturel malzemelerin kullanımıyla karakterize edilir.
Afrika sanatı, ortaçağ kültürü ve dininin gelişiminde mühim bir rol oynamıştır. Birçok Afrika sanat eseri dini amaçlarla yaratılmıştır ve çoğu zaman dini figürleri ya da sembolleri tasvir ederler. Afrika sanatı ek olarak, ortaçağ döneminde Şimal Afrika’da gelişen İslam sanatının gelişimini de etkilemiştir.
Günümüzde Afrika sanatı, Afrika kültürünün canlı ve mühim bir parçası olmaya devam ediyor. Hala hikayeler bahsetmek, dini fikirleri iletmek ve mühim vakaları kutlamak için kullanılıyor. Afrika sanatı bununla beraber popüler bir gezinsel çekicilik merkezidir ve giderek daha çok müze ve dünya genelinde hususi koleksiyoncular tarafınca toplanmaktadır.
Asya’da Ortaçağ Sanatı
Asya’daki ortaçağ sanatı, fazlaca muhtelif kültürleri ve sanat içerikli gelenekleri kapsayan geniş ve muhtelif bir alandır. Ortaçağ Asya sanatının en malum örneklerinden bazıları Çin’deki Dunhuang’daki Budist mağara resimleri, Hindistan’daki Babür İmparatorluğu’nun İslam sanatı ve Edo dönemine ilişik Japon tahta baskılarıdır.
Ortaçağ Asya sanatında birçok ortak tema ve teknik yer alırken, her bölge bununla beraber kendine has bir sanat içerikli yoldam de geliştirmiştir. Örnek olarak, Çin sanatı çoğu zaman kaligrafi ve mürekkep boyama kullanımıyla karakterize edilirken, Japon sanatı canlı renkleri ve kompleks detaylarıyla bilinir.
Ortaçağ Asya sanatı hem dini bununla beraber seküler kültürün gelişiminde mühim bir rol oynamıştır. Örnek olarak Budist sanatı, Buda’nın öğretilerini yaymak ve inananlar içinde bağlılığı teşvik etmek için kullanılmıştır. Öte taraftan İslami sanat, yöneticilerin enerjisini yüceltmek ve İslami inancı teşvik etmek için kullanılmıştır.
Dini ve kültürel öneminin yanı sıra, ortaçağ Asya sanatının varlıklı bir ticari değişiklik zamanı de vardır. Örnek olarak Çin porselenleri, dünya çapındaki yöneticiler ve tüccarlar tarafınca fazlaca değerliydi ve Japon ahşap baskıları Avrupa ve ABD’ya ihraç ediliyordu.
Günümüzde, ortaçağ Asya sanatı güzelliği, işçiliği ve kültürel önemi sebebiyle hayranlık uyandırmaya devam ediyor. Dünyanın dört bir tarafındaki müzeler ve galeriler ortaçağ Asya sanatı koleksiyonlarına ev sahipliği yapıyor ve akademisyenler bu mühim yaratı grubunu incelemeye ve yorumlamaya devam ediyor.
IX. ABD’da Ortaçağ Sanatı
Avrupalıların 15. yüzyılda gelişinden ilkin ABD kıtası fazlaca muhtelif kültürlere ve sanat içerikli geleneklere ev sahipliği yapıyordu. Bu kültürler, resimler, heykeller, tekstiller ve seramikler de dahil olmak suretiyle varlıklı bir sanat eseri yelpazesi üretti.
Kolomb öncesi sanatın en meşhur örneklerinden bazıları Chichen Itza’daki Maya duvar resimleri, Teotihuacan’daki Aztek heykelleri ve Machu Picchu’daki İnka tekstilleridir. Bu sanat eserleri bir tek güzel ve etkisinde bırakan olmakla kalmaz, bununla beraber onları yaratan kültürlere dair kıymetli içgörüler de sağlar.
Avrupalıların gelişinden sonrasında, ABD sanatı Avrupa stilleri ve tekniklerinden etkilendi. Sadece, birçok yerli sanatçı kendi geleneksel stillerinde eserler üretmeye devam etti. Bu, Avrupa ve Amerikan sanatının benzersiz ve canlı bir füzyonuyla sonuçlandı.
Koloni Amerikan sanatının en meşhur örneklerinden bazıları José Campeche’nin resimleri, Francisco José de Goya y Lucientes’in heykelleri ve Antonio Gaudí’nin mimarisidir. Bu sanat eserleri ABD’nın muhtelif kültürel mirasını ve sömürgeciliğin kompleks tarihini yansıtır.
Günümüzde ABD sanatı gelişmeye devam ediyor. Kıtanın dört bir yanından sanatçılar, kendi benzersiz deneyimlerini ve bakış açılarını yansıtan yeni ve yenilikçi eserler yaratıyor. Bu sanat, ABD’nın varlıklı kültürel çeşitliliğinin ve halkının canlı yaratıcılığının bir kanıtıdır.
S: Ortaçağ sanatı nelerdir?
A: Ortaçağ sanatı, Avrupa’nın ortalama MS 500 ila 1500 yılları arasındaki sanatıdır. Birçok değişik yoldam ve tekniğin olduğu muhtelif bir sanat dönemleridir.
S: Ortaçağ sanatının özellikleri nedir?
A: Ortaçağ sanatının karakteristik özellikleri dini imgelerin kullanması, anlatıya odaklanması, altın ve öteki kıymetli metallerin kullanımıdır.
S: Ortaçağ sanatının en mühim sanatçıları kimlerdir?
A: Ortaçağ sanatının en mühim sanatçıları içinde Giotto, Duccio ve Michelangelo yer alır.
0 Yorum